इन्दिरा खनाल, टोकियो

दशैं नेपालीहरुको महान चार्ड हो । यस पर्वमा नौ दुर्गा भगवतीको पूजाआराधना गर्ने, आफूभन्दा ठूला मान्यजनसंग टीका थाप्ने, आशीर्वाद लिने र वर्षभरी भेट नभएका आफन्तहरु भेट्ने, परदेशमा भएका समेत घर फर्कने, मीठा(मीठा परिकार खाई मनाउने चलन छ । तर यो परदेशमा आफन्त नहुनेहरुलाई दशैंले छुनै सकेको छैन् । यो पर्वले हर्ष उल्लास होईन पीडा थपीदिएको धेरैको तीतो अनुभव छ ।

०१६ को अक्टुबरमा जापान आएका धादिङका रामको पीडा पनि घिमीरेको भन्दा कम छैन् । दशैं मनाएर जापान आएका उनी बिगतको दशैं परीवारलाई सम्झेरै गएको बताए । “दुर्गा लागे संगै सुरु हुने दशैं पूर्णीमा सम्म मनाउने चलन छ ।” कालरात्री पूजा गर्ने, बोका काट्ने, बिभिन्न परिकार बनाउने गरी मनाईने गरिन्थ्यो । तर यहाँको दशैं न आफन्तजन न मीठो परिकार बेन्तो खाएर बिताउने हो । शर्माको अनुभव हो यो । “कोठामा बस्दा परीवार, र साथीभाइको याद बढी आउछ, भुल्नकै लागी दशैंको दिनमा समेत काममा जान्छु” अनुहार निन्याउरो पार्दै शर्मा भन्छन् ।

जापानमा घिमीरे र शर्मा जस्ता पीडा भोग्ने सयौं बिद्यार्थीहरु छन् । उनीहरुलाई चार्डबार्डमा परिबार संग नहुनुको पीडा त छदैछ यो संगै अध्ययन, काम, र भीजाको पनि उत्तिकै समस्या छ ।

उच्च शिक्षा हासिल गर्न नेपाल छोडी जापान आएकी बाग्लुङकी मिता कुवँर दशैंको दिनलाई सम्झन सम्म चाहन्नीन । सुनौलो भविश्य खोज्दै २०१३ मा जापान आएकी उनी दशैंको कुरा निकाल्यो भने मनै अमिलो पार्छीन् । उनले यो बीचका कैयौं दशैंमा मोबाईल समेत अफ गरेर एक्लै रोईन् । अब फेरी रुने दिन आयो, कुवँर भन्छीन । जब दशैंको दिन आउँछ । उनलाई सम्हालीन निकै गार्हो पर्छ । घरबाट टीकाको साईतमै भिडीयोकलबाटै टीका लगाईदिने र आशीर्वाद दिने कुरा सुन्छीन् कुवँर भक्कानो छोडेर रुन्छीन । उनी भिडियोमा कुरा गर्नै चाहदैनीन् । तर कुरा नगरी सुख पाउदैनीन् । “जब भिडीयो कल सुरु हुन्छ, बुबा-आमा टीका जमरा र दक्षिणा छुट्याउदै आशीर्वाद दिन थाल्नुहुन्छ, डाको छोडेर रुन्छु बुबाआमा पनि रुनुहुन्छ ।” कुँवरले आसु खसाल्दै भन्छीन् ।

त्यतीकैमा फोन बिस्तारामा खस्छ अनि एकछिन पछी फेरी श्रीमान र सासुससुराको फोन आउछ प्रक्रिया त्यसै गरी दोहोरिन्छ ……….

आफन्त नहुनेहरुको पीडा एकातीर छ भने भएकाहरु पनि कोभिड-१९ का कारण अहिले खुलेर दंशै मनाउने अवस्था छैन् । कसैमा दशैको उमंग देखिदैन् ।

जापानमा करीब १ लाख नेपालीहरुमध्ये ३० हजारको हाराहारीमा बिद्यार्थीहरु छन् । बिद्यार्थीलाई एकताबद्ध गर्न र आईपर्ने समस्यालाई समाधान गर्न जापानमा नेपाली बिद्यार्थी समाज ९नेसाज० समेत गठन भएको छ । नेसाजका अध्यक्ष कृष्ण प्रसाद भुसाल चार्डबार्ड आउदा घरपरीवारको याद बढी नै आउने बताउँछन् । कलेज बिदा नहुने, आफन्त पनि नहुनेलाई परदेशमा पीडा नै हुन्छ ।

त्यसैलाई मध्यनजर गर्दै बिगतका दशैंमा नेसाजले शुभकामना आदार प्रदान गर्ने, दुस्ख सुख साट्ने र अभिभावकत्व प्रदान गरेको भुसालको भनाई छ । अहिले कोभिड-१९ का कारण भेटघाट र हर्षउल्लासका साथ दशैं मनाउने अवस्था नभएकोले सुरक्षीत रहेर दशैं मनाउन अपील समेत गर्छन ।

परदेशमा हुँदा घरदेशको याद सबैलाई सधै जसो नै आउँछ । अझ चार्डबार्डमा बढी नै सताउने गर्छ । यो बिद्यार्थीको मात्र समस्या होईन रोजगारीका लागी परदेसीएका लाखौं नेपालीहरुको साझाँ पीडा हो ।

यहाँ पीडाका बीच पनि कसैको सुन्दर भविश्य लुकेको छ , कसैले २ छाक खानपाईरहेको छ भने रेमिटान्सले देश धानीरहेको छ । यस्तै बाध्यता, पीडा र सुनौलो भविष्य खोज्दै नेपालीले बिदेशी भूमीमा पसिनाले पैसा साटेको छ । चार्डबार्डको यादले मुटु भक्कानीदा पनि आफैले आफैलाई सम्हाल्न बाध्य छ । मन घरदेश र ज्यान परदेस बनाएर बाँचीरहेको छ ।