पत्रकारहरूले आफ्नो धेरै समय पत्रकारिताको बारेमा लेख्न खर्च गर्नु हुँदैन। कलमजीवीहरुको बानी जसले रिर्पोट बनाउँछन, त्यो भन्दा संसार धेरै रोचक छ। तर यस हप्ता हामी अपवाद बनाउँदैछौं किनभने सूचनाको खोज र प्रसार राजनीतिमा धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। यसलाई हाम्रो शब्दका रुपमा नलिनुहोस् ।
जेम्स म्याडिसनले १८२२ मा लेखेका थिए : एक लोकप्रिय सरकार, लोकप्रिय जानकारी बिना, वा यसलाई प्राप्त गर्ने माध्यमहरू विना एक प्रहसन वा त्रासदीको प्रस्तावना मात्र हो वा प्रहसन र त्रासदी दुवै् पनि हुनसक्छ । यदि थोमस जेफरसनलाई अखबारहरू बिनाको सरकार र सरकार बिनाको समाचारपत्रहरू बीचको छनोट प्रस्ताव गरेमा उनले प्रेस छनौट गर्नेछन् (यद्यपि त्यो सायद अलि टाढा जाँदैछ)।
सेमिटिज्मलाई लिएर अमेरिकाका कुलीन विश्वविद्यालयहरूमा भएको उथलपुथलले देखाउँछ, एउटा राजनीतिक संस्कृति सिर्जना गर्न, त्यहां मानिसहरूले रचनात्मक रूपमा बहस गर्न सक्छन्, असहमत हुन सक्छन् र सम्झौता गर्न सक्छन्, त्यस्तो स्वतस्फूर्त भइरहेको छैन ।मिडियामा, व्यापार मोडेल, प्रविधि, र संस्कृतिले ती अवस्थाहरू सिर्जना गर्न सँगै काम गर्न सक्छ।
तिनीहरू पनि विपरीत दिशामा तान्न सक्छन्। लिखित र टेलिभिजन पत्रकारिता र प्रिन्टका ६ लाख भन्दा बढी पिसको हाम्रो विश्लेषणले देखाउँछ कि मूलधारको अमेरिकी मिडियाको भाषा राजनीतिक केन्द्रबाट डेमोक्र्याटिक पार्टीको मनपर्ने शब्दावली र विषयहरू तिर सरेको छ।यसले रूढिवादीहरू बीच मिडियाको विश्वसनीयता कम गर्न सक्छ।
देशले अर्को वर्षको निर्वाचनको तयारी गरिरहेको अवस्थामा यो दरारलाई गहिरो बनाउने आन्तरिक शक्तिहरूको बारेमा सोच्न लायक छ।तपाईं यस तथ्यबाट सान्त्वना लिन सक्नुहुन्छ कि (मिडिया) उद्योगले यसको लामो इतिहासमा बारम्बार घेरेको (बफेट) छ, तर पनि कुनै न कुनै रूपमा बाँचेको छ। तर आजको लडखडाहट पहिलेको भन्दा खराब साबित हुनसक्ने चिन्ता बढेको छ ।
ती शक्तिहरू मध्ये एक प्राविधिक अवरोध हो। प्रिन्टिङदेखि मोबाइल वेबसम्ममा, नयाँ मिडियाले आधिकारिकतालाई बाधा पुर्याउँछ।यदि तपाईं निरंकुशतामा बाँच्न चाहनुहुन्छ भने यो राम्रो समाचार हो।यद्यपि अमेरिकामा, अक्सर प्रविधिहरुले समस्या ल्याएका छन् । रिपब्लिकन र डेमोक्र्याटहरूले यसलाई ह्याङ्ग गर्नु अघि १९३० को दशकमा एक अग्रगामी डेमागग फादर चार्ल्स कफलिनले ठूलो संख्यामा श्रोताहरूसम्म पुग्न रेडियोको प्रयोग गरेका थिए । केबल न्युजले रिपब्लिकन पार्टीभित्र क्रान्ति गर्न सहयोग गर्यो।१४० क्यारेक्टरका सन्देशहरूमा करोडौं अमेरिकीहरूसँग प्रत्यक्ष कुरा गर्न सक्ने क्षमता बिना डोनाल्ड ट्रम्प २०१६ मा कसरी पार्टीको उम्मेदवार बन्न सक्थे भनेर हेर्न कठिन छ।आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) ले राम्रो वा खराबको लागि फेरि एक पटक मिडियालाई समाप्त गरिदिन सक्छ । यसको षड्यन्त्रे (एआईको दुरुपयोगले) वास्तवमा के भइरहेको छ भनेर जान्न चाहने जो कोहीको लागि पनि मन दुखाउने झुटो कुरा खुवाउन सक्छ।
एआईले बकवासलाई फिल्टर गर्नमा ठूलो प्रिमियम राख्न सक्छ।
अवरोधले फर्याग्मेन्टेड गर्छ । अमेरिकी मिडियाले संकीर्ण युग र प्रसारण युगहरू पार गरिसकेका छन्।म्याडिसन र जेफरसनका समयमा संकीर्णता सामान्य थियो, सानो आकारमा सञ्चालित पत्रिकाहरुले सानो कुलीन वर्गका विभिन्न गुटहरूसँग पक्षपातपूर्ण कुरा गर्थे।पछि, टेलिग्राफ र पेनी प्रेसको फैलावटले आमसञ्चार सिर्जना गर्यो।संकीर्ण रपक्षपात लामो समयका लागि राम्रो व्यापार थिएन। विज्ञापनदाताहरू सकेसम्म धेरै मानिसहरूसम्म पुग्न चाहन्थे र दुर्लभ इलेक्ट्रोम्याग्नेटिक स्पेक्ट्रम नियमन प्रणालीले रेडियो र टेलिभिजन स्टेशनहरूको संख्या सीमित गर्यो ।
सबै खाले वस्तुनिष्ठताः पत्रकारहरूले आफ्नो विचारलाई पन्छाएर तथ्यमा अडिग रहने प्रयास गर्नुपर्छ।
तथापि आज , स्मार्टफोनले खण्डीकरण गरेको छ र अमेरिकी मिडिया संकीर्ण युगमा फर्किएको छ।एक पटक रिपोर्टरहरूको लागि भुक्तान गरिएको विज्ञापन राजस्वको धेरै जसो भाग गुगल र मेटामा प्रवाह भएको छ, यसले नयाँ व्यापार मोडेलहरू खडा गरेको छ।
सदस्यता–आधारित पोशाकहरू.(आउटफिट)को बारेमा मनपर्ने धेरै कुराहरू छन् । कामको गुणस्तरमा जनताले तिर्ने मूल्य कि तिर्न नपर्ने योभन्दा राम्रो परीक्षण के हुन्छ? तर त्यस्ता व्यवसायहरू जनताको पूर्वाग्रहलाई पन्छाएर पनि निर्माण गर्न सकिन्छ।उपआधारित, एक–व्यक्ति प्रसारण कम्पनीको रूपमा नयाँ उद्यम सिर्जना गर्न मात्र फक्स न्यूजबाट टकर कार्लसनलाई हटाइयो। यो एउटा व्यवसायिक मोडेलको नजिक छ जुन संस्थापक पिताहरूले पहिचान गरेका थिए, तर ज्ञड औं शताब्दीको शिक्षामा फसेका कर्ली–विग्ड व्यापारीहरूको लागि सामग्री सिर्जना गर्नुको सट्टा, यिनीहरुले त्यस्ता प्रबुद्ध मूल्यहरूलाई भत्काउन चाहन्छन् ।
यो किनारामा मात्रै भइरहेको होइन ।यस हप्ताको हाम्रो प्याकेजमा जेम्स बेनेट, हाम्रो लेक्सिंगटन स्तम्भकार, न्यूयोर्क टाइम्सका पूर्व सम्पादकीय–पृष्ठ सम्पादकको निबन्ध पनि समावेश छ, जसलाई रिपब्लिकन सिनेटरले एउटा टुक्रा प्रकाशित गरेको कारण बर्खास्त गरिएको थियो जसले न्यूजरूम विद्रोहलाई उत्प्रेरित गर्यो। उनले तर्क गर्छन् कि टाइम्सले आफ्ना पाठकहरूको वामपन्थी पूर्वाग्रहलाई बढ्दो रूपमा पुष्टि गर्दछ, जबकि टाइम्सले पाठकहरुलाई यो पत्रिका स्वतन्त्र छ भनेर आश्वासन दिन्छ।दक्षिणपन्थी मिडियाको विपरीत, मुलधारका धेरैले नियमित रूपमा झूट वा षड्यन्त्र सिद्धान्तहरुबाट ँहैरान पार्दैनन् । तर तिनीहरूको पूर्वाग्रहले सीधा रेकर्ड राख्ने उनीहरूको क्षमतालाई कमजोर बनाउँछ।तिनीहरू अन्य पश्चिमी प्रजातन्त्रहरूमा उत्कृष्ट सार्वजनिक प्रसारकहरूले जस्तै साझा तथ्यहरू स्थापित गर्न र बहसको लागि सीमाहरू तय गर्न तर आज त्यो निकै कम भएको छ ।
यो किन फरक छ ? यद्यपि अधिकांश अमेरिकीहरू नियमित रूपमा अखबार पढ्दैनन् वा केबल न्युजहरू हेर्दैनन्, लोकतन्त्रमा अभिजात वर्गहरू महत्त्वपूर्ण हुन्छन्।
जब फरक(फरक राजनीतिक शिविरहरू छुट्टाछुट्टै सूचना ब्रह्माण्डहरूमा अवस्थित हुन्छन्, तिनीहरू एकअर्कालाई राक्षसीकरण गर्दछन् । यदि तपाईंलाई जो बाइडेन एन्टिसेमिटिक समाजवादीहरूको षडयन्त्रको चपेटामा छ भन्ने मानिन्छ भने, मिस्टर ट्रम्पलाई मतदान गर्नु एकदम अर्थपूर्ण छ।यदि ट्रम्प समर्थकहरू प्रजातन्त्र विरोधी जातिवादी हुन् भने, उनीहरूलाई जित्ने प्रयास किन गर्ने ? फलस्वरूप, दिगो राम्रो सरकारका लागि आवश्यक पर्ने सम्झौतामा पुग्न दलहरूलाई झनै कठिन हुनेछ।यदि सम्भ्रान्तहरूले संसारलाई यस्तो देख्न सक्दैनन् भने, तिनीहरूले खराब निर्णयहरू गर्नेछन्।
राजनीति र पत्रकारिताका लागि समस्या हुनुका साथै यो मूल उदारवादी विचारहरूका लागि पनि खतरा हो ःकि तर्कहरू शक्ति–परीक्षण गर्न आवश्यक छ, कि अन्तर्दृष्टिहरू असामान्य ठाउँहरूमा फेला पार्न सकिन्छ र विरोधी विचारहरू र असहज तथ्यहरू सामना गर्नु सामान्यतया राम्रो कुरा हो। यी विचारहरूलाई न्यूजरूमहरूद्व चुनौती दिइनेछ जसले अब्जेक्टिभिटि लाई एक हातको रूपमा हेर्छन् जुन विशेषाधिकार प्राप्त समूहहरूले आफ्नै शक्तिका लागि प्रयोग गर्छन्। पुरानो शैलीका उदारवादीहरूले एआईद्धारा संचालित व्यापारिक मोडेलहरूमा ढाल्नु पर्ने हुन सक्छ जसले मानिसहरूलाई उनीहरूले पहिले नै सत्य हो भन्ठानेका सबै कुरा बताउनेहरूलाई पुरस्कृत गर्नुपर्छ।
ब्रेकिंग न्युज
अमेरिकाले गणतन्त्रको प्रारम्भिक दिनहरूमा संकीर्ण मिडिया र सीमित मताधिकारबाट प्रसारण मिडिया र विश्वव्यापी मताधिकारका क्षेत्र प्रगति गरेको थियो । एकै समयमा संकुचित मिडिया र विश्वव्यापी मताधिकार कहिल्यै संगै थिएन । शास्त्रीय उदारवादलाई प्रवर्द्धन गर्न स्थापना गरिएको अखबारको रूपमा, द इकोनोमिस्टले उनीहरू खुसीसाथ सहअस्तित्व गर्न सक्छन् भन्ने सोच्न चाहन्छ। अर्को वर्षको चुनाव परीक्षा(विश्व लोकतन्त्रकै लागि–अनुवादक) हुनेछ।
– दि इकोनोमिष्ट, १६ डिसेम्वर, २०२३ को सम्पादकीय ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्