अमेरिकाले एक महिनाभन्दा कम समयमा सामना गर्नुपर्ने निर्णय मतदाताले प्रतिस्पर्धी नीति सेटहरूको मूल्याङ्कनका आधारमा गर्नुपर्ने छैन। कमला ह्यारिसका योजनाहरूमा स्पष्टता छैनः डोनाल्ड ट्रम्पका योजना प्रायजसो यथार्थबाट टाढा हुन्छन्—र कुनै पनि अवस्थामा संस्कृति सम्बन्धी विभाजनले कर नीति भन्दा मतदातालाई बढी प्रेरित गर्छ। तथापि, अमेरिकाका लागि र संसारका लागि नीतिगत रूपमा यो निर्णय अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ। यो निर्वाचनको पक्षलाई, ओहायोमा रहेका हैटीका आप्रवासीहरूले लन्चमा के खान्छन् भन्ने कल्पनाभन्दा कम कभरेज गरिएको छ। हाम्रो हालको अंकमा हामीले निर्वाचनले सबैभन्दा धेरै फरक पार्न सक्छ भनी ठानेका आठ नीतिगत ब्रिफंगहरू समावेश गरेका छौं, जुन यसको एउटा प्रतिकारको रूपमा तयार गरिएको हो।

हाम्रो सूची छनोटपूर्ण छः हामीले ती विषयहरूलाई बाहिर राखेका छौं, जहाँ दुई उम्मेदवारहरू बीचको भिन्नता स्पष्ट छ, तर जुन नीतिहरुले सार्वजनिक नीतिमा प्रत्यक्ष असर पार्दैन। यसमा उम्मेदवारहरूको चरित्र, संस्थाहरूको लागि चुनावको अर्थ र अमेरिकी लोकतन्त्रको लागि यसको प्रभाव जस्ता विषयहरू समावेश छन्। त्यस्तै, हामीले गर्भपतनलाई पनि समावेश गरेका छैनौं, जहाँ उम्मेदवारहरूको भिन्न विचारहरूले नीतिमा ठुलो फरक पार्ने सम्भावना छैन, किनकि दुवै पार्टीले प्रभुत्व जमाउने सम्भावना नभएको कंग्रेस(प्रतिनिधिसभा) छ। ती कुराहरूलाई महत्त्वपूर्ण भए तापनि हटाइदिँदा, राष्ट्रपतिले गर्न सक्ने नीतिहरूमा केन्द्रित हुँदा, नतिजा आश्चर्यजनक देखिन्छ। नोभेम्बर ५ मा उनले २७० इलेक्टोरल कलेजका लागि भोट पाउँछन् भने ट्रम्पका विचारहरूले जित्नेछन्। यो प्रतिस्पर्धाको सर्तमा ती नीतिहरुले जितेका छन् नकि ट्रम्प वा ह्यारिसले होइन । । समग्र अमेरिकी नीतिले पूर्ण रूपमा ट्रम्पशैली अपनाएको छ ।

कमला ह्यारिसको घरेलु कार्यक्रमलाई हेरौं। उनको आप्रवासन नीति यस शताब्दीको सबैभन्दा रूढीवादी द्विदलीय सुधार प्रस्तावलाई समर्थन गर्नु हो। यसका प्रावधानहरूमा अनियमित आप्रवासीहरूको आवागमन धेरै भएको अवस्थामा शरणार्थी आवेदनहरू बन्द गर्ने कुरामा केन्द्रित छ । ह्यारिसको व्यापार नीतिमा, ट्रम्पले आफ्नो पहिलो कार्यकालमा लगाएका धेरैजसो करहरूलाई परिमार्जित रूपमा कायम राख्नुपर्ने विचार छ। करको सन्दर्भमा, ह्यारिसले ट्रम्पले २०१७ मा हस्ताक्षर गरेका धेरै कर कटौतीहरूलाई कायम राख्नेछिन् (सिर्फ ४००,००० डलर भन्दा बढी कमाउनेहरूको लागि मात्र करका दरहरू बढाइनेछ)। ऊर्जा क्षेत्रमा, उनी फ्र्याकिङको समर्थक बनेकी छिन् र उनले यस्तो प्रशासनको हिस्सा बनेर काम गरिन् जसले अमेरिकालाई कहिल्यैभन्दा बढी तेल र ग्यास पम्प गर्न सहयोग गर्‍यो। किनकि अमेरिका निकै पार्टीगत विभाजनमा छ, र ट्रम्प यति ध्रुवीकरण गर्ने व्यक्तित्व हुन्, ह्यारिसले ट्रम्पको पहिलो कार्यकालका केही नीतिहरूलाई आफ्नो कार्यक्रममा समावेश गर्न सफल भएकी छिन्, जुन धेरैले नबुझेको हुन सक्छन् ।

हाम्रो २०२४ को चुनावको परिणामहरूका बारेमा आठ नीतिगत ब्रिफहरू : 

व्यापारः चुनावमा व्यापार नीतिमा ठूलो प्रभाव पार्न सक्छ। ह्यारिसले परिमार्जित रूपमा केही ट्रम्पले लगाएका करहरू कायम राख्ने सोच राख्छिन्, जबकि ट्रम्पले आयातमा १० प्रतिशत सार्वभौम कर लगाउने कुरालाई २० प्रतिशतमा पुर्याएका छन्।
करः ह्यारिसले ट्रम्पका धेरै कर कटौतीलाई कायम राख्ने र ४००,००० डलरभन्दा भन्दा बढी कमाउनेहरूको लागि मात्र करका दर बढाउने योजना बनाएकी छिन्। ट्रम्पले भने २०१७ का सबै कटौतीलाई स्थायी बनाउन र थप कटौती गर्न चाहन्छन्, जसले राष्ट्रिय ऋणमा ठूलो प्रभाव पार्नेछ।
आप्रवासनः आप्रवासनमा ह्यारिसले रूढीवादी द्विदलीय सुधारलाई समर्थन गरेकी छिन्, जसमा उच्च अनियमिथ आगमन (प्रवेश) भएको बेला शरण आवेदन बन्द गर्नुपर्ने कुरा समावेश गरेकी छन्। ट्रम्पको २०२४ नीति २०१६ को भन्दा चरमपन्थी छ, जसमा सामूहिक रुपमा डिपोटेर्शनको समेत वाचा गरिएको छ।
ऊर्जा र वातावरणः ह्यारिसले फ्र्याकिङको समर्थन गरेकी छिन् र उनको प्रशासनले तेल र ग्यासको उत्पादन बढाएको छ। ट्रम्पको कार्वन उत्सर्जन घटाउन कुनै स्पष्ट योजना अघि सारेका छैनन्, जसले जलवायु परिवर्तनको सामना गर्न अमेरिकाको तयारीर्ला चुनौती दिन्छ ।
रक्षा खर्चः यो क्षेत्रमा चुनावको नतिजाले प्रभाव पार्न सक्छ, किनकि ट्रम्पले रक्षा खर्चमा परिवर्तन गर्न सक्छन् भने ह्यारिसले हालको रक्षा रणनीतिहरूलाई निरन्तरता दिनेछिन्।
युक्रेन मामिलाः ह्यारिसले युक्रेनलाई हतियार र नगद आपूर्ति जारी राख्नेछिन् भने ट्रम्पको नीति अस्पष्ट छ, उनले युक्रेनलाई रूससँग सम्झौता गर्न दबाब दिन सक्छन् भन्ने डर छ।
मध्यपूर्वः ह्यारिसले इजरायललाई हतियार आपूर्ति रोक्न आफ्नै पार्टीको दबाबको सामना गरेकी छिन् र इरानसँग सम्झौता पुनर्जीवित गर्ने हतारमा पनि छैनन्। ट्रम्पको नीति यहाँ पनि चरमपन्थी हुनसक्छ।
चीनः ह्यारिसको प्रशासनले चीनप्रति व्यवहारमा कडा नीति अपनाएको छ, जसमा प्रविधि निर्यातमा प्रतिबन्ध र चिनियाँ विद्युतीय गाडीहरूमा ठूलो शुल्क लगाएको छ। ट्रम्पले भने चिनियाँ आयातमा ६० प्रतिशत कर लगाउने योजना बनाएका छन्।

यी नीतिहरूले अमेरिकाको भविष्यलाई विभिन्न तरिकामा आकार दिने निश्चित छ ।

यो नीतिगत चोरीले राजनीतिक रूपमा गम्भीर अर्थ राख्छ। ट्रम्पले पहिलो पटक डेमोक्र्याटहरूको क्षेत्रमा प्रवेश गरे, मजदुर युनियनहरूलाई आकर्षित गर्दै र पेन्सन र स्वास्थ्य सेवामा सार्वजनिक खर्च घटाउने रिपब्लिकन योजनाहरूलाई रद्द गर्दै। किनकि निर्वाचन मुख्य रूपमा ६ वा ७ स्विङ्ग राज्यहरूमा केन्द्रित हुनेछ, ती सबै २०२० मा राष्ट्रिय औसत भन्दा केही प्रतिशत अंकले बढी रिपब्लिकन थिए, ह्यारिसले ट्रम्पका जस्तै नीतिहरू शान्त रूपमा अपनाउनुले उनलाई जित्न मद्दत गर्न सक्छ। यद्यपि नतिजा यस्तो छ कि अन्ततः त्यस्तो उम्मेदवार, जसले अघिल्लो चुनाव हार्यो, जसको पार्टी २०१८ को मध्यावधि चुनावमा पराजित भयो—र जसले कहिल्यै लोकप्रिय मत जित्न सकेन र सम्भवतः भविष्यमा पनि जित्दैन—उसले अमेरिकी नीतिलाई आफ्नो स्वरूपमा ढाल्न सफल भएको छ ।

विदेश नीतिमा पनि यही कुरा सत्य हो। दुई उम्मेदवारहरूको फरक दृष्टिकोण छः एउटा मूल्य र गठबन्धनमा आधारित छः अर्कोले संसारले अमेरिकाको लागि के गर्न सक्छ भनेर सोध्छ। यदि ट्रम्पले जिते भने, अमेरिकाको नाटोप्रतिको प्रतिबद्धतामा फेरि शंका उत्पन्न हुनेछ, ह्यारिससँग भने यस्तो शंका रहनेछैन। तर त्यहाँ आश्चर्यजनक रूपमा केही समानताहरू छन्। ट्रम्पले चीनप्रति पछिल्ला कुनै पनि राष्ट्रपतिभन्दा धेरै आक्रामक दृष्टिकोण अपनाएका थिए, यद्यपि उनका नीतिहरू व्यवहारमा उनीहरूले जस्तो डर लाग्दो सुनिन्थे त्यति थिएनन्। ह्यारिस रहेको प्रशासनले चीनप्रति मौखिक रूपमा कम आक्रामक देखिएको छ, तर व्यवहारमा कडा उपायहरू अख्तियार गरेको छ, जसमा चीनलाई प्रविधि निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाउने र चिनियाँ विद्युतीय गाडीहरूको आयातमा भारी शुल्क लगाउने निर्णयहरू छन्। मध्यपूर्वमा, ह्यारिसले ट्रम्पलाई दायाँबाट ओभरटेक गर्न दिएकी छैनन्, आफ्नै पार्टीभित्रबाट इजरायललाई हतियार आपूर्ति रोक्न गरिएको दबाबको बाबजुद पनि । न त उनले ट्रम्पले तोडेको इरानसँगको सम्झौतालाई पुनर्जीवित गर्न हतार गरेकी छिन्, यस हप्ता उनले इस्लामी शासनलाई अमेरिकाको सबैभन्दा ठूलो शत्रु भएको बताएकी छन् । यसमा पनि, ट्रम्पकै सर्तहरूले ह्यासिको नीतिलाई निर्धारण गरिदिएको छ ।
युक्रेनको समर्थनमा ठूलो अन्तर देखिन्छ। कमला ह्यारिस एक यस्तो प्रशासनको हिस्सा रहेकी छिन् जसले रुसको अनायास आक्रमणको विरुद्ध युक्रेनलाई आफ्नो रक्षा गर्न सहयोग गर्न पश्चिमी प्रयासको नेतृत्व गरेको छ। उनले कंग्रेसले अनुमति दिएको खण्डमा युक्रेनलाई हतियार र नगद आपूर्ति श्रृंखला जारी राख्नेछिन्। ट्रम्पको नीति भने अत्यन्त अस्पष्ट छः उनले मात्र यो युद्ध उनको कार्यकालमा सुरु हुने थिएन भनेका छन् र उनले यसलाई चाँडै अन्त्य गर्ने बताएका छन्। तर उनले कसरी गर्ने अन्त्य गर्ने भन्ने स्पष्ट गरेका छैनन्, र युद्धमा कुन पक्षको जित चाहन्छन् भन्ने नबताउनुले झन डर थपेको छ । उनले युक्रेनलाई रूसका सर्तहरूमा सम्झौता गर्न दबाब दिन सक्छन्। यद्यपि यस्तो विनाशकारी धोका हुन्छ नै भन्ने निश्चित छैन। रुसका ट्याङ्कहरूले युक्रेनको थप भूभाग कब्जा गर्न पाए भने ट्रम्प कमजोर देखिन्छन् भन्ने चिन्ता उनमा पनि हुन सक्छ।

एउटा विकल्प र एक प्रतिध्वनि
हाम्रो नीतिगत ब्रिफंगहरूको दोस्रो स्पष्ट कुरा भनेको ह्यारिस ट्रम्पको पहिलो कार्यकालतर्फ सरेकी छन् भने ट्रम्प आफैं पहिलेको तुलनामा अझ चरमपन्थी भएका छन् भन्ने हो । यसै वर्षको सुरुआतमा उनले आयातमा १० प्रतिशत सार्वभौम करको समर्थन गरेको बताउँथे, तर अहिले यो २० प्रतिशत लगाउनु पर्ने बताउन थालेका छन् । उनले सबै चिनियाँ आयातमा ६०प्रतिशत कर लगाउन चाहन्छन्। करको क्षेत्रमा, उनी अहिले २०१७ को सबै कर कटौतीलाई स्थायी बनाउन चाहन्छन् र निगम करहरूलाई अझ घटाउन चाहन्छन्। कमिटी फर ए रिस्पन्सिबल फेडेरल बजेटको अनुमान अनुसार उनका योजनाले ह्यारिसका योजनाको तुलनामा राष्ट्रिय ऋणमा दोब्बर भार थप्नेछन् (र ह्यारिसका योजना पनि सीमित छैनन्)। आप्रवासनको मामलामा, २०२४ का ट्रम्प २०१६ का ट्रम्प भन्दा अझ चरमपन्थी छन्। उनलाई सधैं नयाँ ठूलो वाचा चाहिन्छ, र यस पटक त्यो मात्र सीमा पर्खाल होइन, तर सामूहिक निर्वासन समेत थपिएको छ । उनका केही नीतिहरू छुटको कारणले चरमपन्थी छन्, सीओटु (कार्बन) उत्सर्जन घटाउने कुनै स्पष्ट योजना छैन, न त देशलाई जलवायु परिवर्तन अनुकूलन गर्न सहयोग गर्ने योजना नै छ।

अर्को हप्तामा हामीले दुई उम्मेदवारहरूका नीतिले अर्थतन्त्रमा कसरी प्रभाव पार्न सक्छ भन्ने कुरा नजिकबाट हेर्नेछौं। ट्रम्पका दाबीहरूका बावजुद, जसले राष्ट्रपति जो बाइडेनले देशको अर्थतन्त्र ू ध्वस्तू गरेको भन्ने आरोप लगाएका छन्, अमेरिकाको अर्थतन्त्र हाल विश्वको ईर्ष्या गर्ने विषय बनेको छ। तर यसले देखाउँछ कि दुवै उम्मेदवारले जुन कुराले अमेरिकालाई महान बनायो – व्यापार, प्रतिभा, र प्रतिस्पर्धामा– त्यसमा कम विश्वास राख्छन्, । स्पष्ट रूपमा, ह्यारिसले अमेरिकालाई ट्रम्पले जति कट्टरतापूर्वक अलग गर्न खोज्दिनन्। तर जसले नोभेम्बरमा जिते पनि, अमेरिकी नीतिको ट्रम्पीकरण जारी रहने सम्भावना अधिक देखिन्छ।

दि इकोनोमिष्टको पपछिल्लो  अंकको कभर स्टोरीकथाको भावानुवाद :