डेमोक्र्याटिक रणनीतिकारहरूले आप्रवासन, पहिचानको राजनीति र ट्रम्प अभियोजनको बढाइचढाईलाई गलत तरिकाले लिए ।

पहिलो नजरमा, चुनावलाई कोभिडपछिको उथलपुथल र मुद्रास्फीतिले घेरिएका पदाधिकारीहरू विरुद्धको सन् २०२२ को विश्वव्यापी लहरको भागको रूपमा व्याख्या गर्नु सजिलो देखिन्छ। बेलायतले विशाल टोरी संसदीय बहुमत पार्टीको लगभग २०० वर्षको इतिहासमा सबैभन्दा कमजोर अल्मतमा परिणत हुन बाध्य भयो । बढ्दो अलोकप्रियताको बिचमा नै भएपनि जर्मनीको गठबन्धन शासन ध्वस्त भएको छ। फ्रान्सका राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनको पार्टी संसदीय चुनावमा पराजित भएको छ। दक्षिण कोरियाको विपक्षी पार्टीले संसदीय चुनावमा प्रचण्ड प्रभुत्व जमाउन सफल भयो । र जापानमा पनि सन् १९५५ देखि लगभग निर्बाध रूपमा शासन गरेको सत्तारुढ लिबरल डेमोक्र्याटिक पार्टीले आफ्नो संसदीय बहुमत गुमाएको छ । त्यसैले यो पूर्वनिर्धारित जस्तो लाग्न सक्छ कि कमला ह्यारिस, वर्तमान प्रशासनको प्रतिनिधित्व गर्दै, निर्णायक रूपमा पनि हारिन् ।

रिपब्लिकनहरू उनीसँग निराश थिए। यस बिन्दुमा, ट्रम्प रिपब्लिकन पार्टीको नेतृत्व गरिरहेका थिए जसले २०१८ मा आफ्नो हाउसको बहुमत, सिनेटके बहुमत र २०२० मालराष्ट्रपति पद गुमाएको थिए । र त्यसपछि २०२२ को मध्यावधिमा ऐतिहासिक रूपमा खराबव प्रदर्शन गरेका थिए । डिसेम्बर २०२२ मा, रोन डिसान्टिसले वाल स्ट्रिट जर्नलको सर्वेक्षण अनुसार रिपब्लिकनहरू बिचको प्राइमरीमा ट्रम्पलाई सजिलै हराउँदै थिए।

तर ह्यारिसले यो प्रवृत्तिलाई रोक्न सक्थिन्। अमेरिकी अर्थतन्त्रले अन्य राष्ट्रहरूको तुलनामा राम्रो गरिरहेको छ। रोजगारी बलियो छ, तलब बढेको छ, मुद्रास्फीति घटेको छ, उत्पादकत्व बढिरहेको छ। अझ महत्त्वपूर्ण कुरा, डोनाल्ड ट्रम्पसँग राजनीतिक व्यक्तित्वका रूपमा धेरै शक्तिहरू छन्, तर उनीसँग धेरै कमजोरीहरू छन्। स्मरण गर्नुहोस् कि जनवरी ६,२०२१ पछि, ट्रम्पको अनुमोदन रेटिंग सिएनएन सर्वेक्षणमा ३४ प्रतिशतमा झरेको थियो। एक वर्ष पछि मार्क्वेट ल स्कूलको पोल म्याचअपमा, जो वाइडेनले उनलाई राष्ट्रिय स्तरमा १० प्रतिशत अङ्कले हराउँदै थिए, ३४ प्रतिशतदेखि ४४ प्रतिशतको अन्तरमा। त्यसपछि रो बनाम वाडे र २०२२ को मध्यावधिले परिवर्तन गर्यो । जसमा रिपब्लिकनहरूले मध्यावधि र विशेष गरी मागा उम्मेद्वारहरूका लागि धेरै नराम्रो प्रदर्शन गरेका थिए । सिएनएनको एउटा सर्वेक्षणमा ट्रम्पको अनुमोदन मूल्याङ्कन ३१ प्रतिशतमा झरेको थियो, जसमा आश्चर्यजनक रूपमा ६० प्रतिशत प्रतिकूल मूल्याङ्कन थियो । रिपब्लिकनहरू उनीसँग निराश थिए। यस बिन्दुमा, ट्रम्प रिपब्लिकन पार्टीको नेतृत्व गरिरहेका थिए जसले २०१८ मा आफ्नो हाउसको बहुमत, सिनेटके बहुमत र २०२० मालराष्ट्रपति पद गुमाएको थिए । र त्यसपछि २०२२ को मध्यावधिमा ऐतिहासिक रूपमा खराबव प्रदर्शन गरेका थिए । डिसेम्बर २०२२ मा, रोन डिसान्टिसले वाल स्ट्रिट जर्नलको सर्वेक्षण अनुसार रिपब्लिकनहरू बिचको प्राइमरीमा ट्रम्पलाई सजिलै हराउँदै थिए।

राजनीतिक परिदृश्यमा ट्रम्पको आगमनपछि डेमोक्र्याटिक पार्टीको त्यो नै सबैभन्दा बलियो क्षण थियो। तर उनीहरूले त्यसलाई खेर फाले। न्युयोर्क टाइम्सले अनुमान गरेअनुसार ह्यारिसले राष्ट्रिय लोकप्रिय मत गुमाउनेछन्–२००४ पछि डेमोक्र्याटहरूका लागि पहिलो पटक र लगभग डेढ अङ्कलेको अन्तरले भन्ने मत सर्वेक्षेणले देखाएको थियो ।

विश्वव्यापी मुद्रास्फीति यस्तो कुरा हो, जुन बन्द गर्न गाह्रो थियो, तर त्यहाँ अन्य मुद्दाहरूलाई डेमोक्र्याटहरूले खेर फाले । जसले विपक्षलाई भड्कायो भने र उनीहरूको आफ्नै आधारलाई निराश बनायो। म तिनीहरूको बारेमा यहाँ लेख्छु किनभने यो पोस्टमॉर्टम गर्नको लागि सही समय हो, तर २०–२० हिन्डसाइट देखा पर्नबाट बच्न, मैले भन्नु पर्छ कि मैले ती प्रत्येक गल्तीहरू नोट गरेँ, प्रायः बामपन्थीहरुबाट रिसाउने प्रतिक्रियाहरू।

जब ह्यारिस ‘द भ्यू’ मा गइन् र उनलाई सोधिएको थियो कि उनी कसरी बाइडेनभन्दा फरक हुन्छिन्, मूलतः उनले केही फरक गर्दिनन् भनेर भन्नुको सट्टा, उनले भन्नु पर्ने थियो, ‘मैले चाँडै र कठोर सीमा नियमहरू बन्द गरिदिनथेँ।’

पहिलो ठुलो त्रुटि आप्रवासन प्रणालीको पतन र सीमामा अराजकताप्रति बाइडेन प्रशासनको अन्धोपन थियो। एउटा शरण प्रणाली, जुन थोरै सङ्ख्यामा उत्पीडित व्यक्तिहरूका लागि थियो, लाखौँ मानिसहरूले कानुनी प्रवेश प्राप्त गर्न प्रयोग गरिरहेका थिए। यसलाई बन्द गर्नुको सट्टा, उदारवादीहरूले त्यसको विरोध गर्ने जो कोहीलाई हृदयहीन र जातिवादीको रूपमा ब्रान्ड गरे। उनीहरूले केही वर्षमा अमेरिकी जनमतमा देखिने ठुलो परिवर्तन गुमाए। सन् २०२० मा आप्रवासन घटाउन चाहने अमेरिकीहरूको प्रतिशत २८ प्रतिशत थियोस यो वर्ष यो ५५ प्रतिशत देखियो । जब ह्यारिस ‘द भ्यू’ मा गइन् र उनलाई सोधिएको थियो कि उनी कसरी बाइडेनभन्दा फरक हुन्छिन्, मूलतः उनले केही फरक गर्दिनन् भनेर भन्नुको सट्टा, उनले भन्नु पर्ने थियो, ‘मैले चाँडै र कठोर सीमा नियमहरू बन्द गरिदिनथेँ।’

दोस्रो त्रुटि ट्रम्पलाई सजाय दिने कानूनको अत्यधिक दुरुपयोग थियो। पछ्याइएको अभियोजनहरू मध्ये सबैभन्दा गम्भीर न्यू योर्कमा जिल्ला अधिवक्ता एल्विन ब्रागको गोप्य पैसाको मुद्दा थियो, जसमा उनी पनि एक पटक शङ्काको घेरामा थिए, तर कथित रूपमा वाम पक्षका केहीले पछ्याउन दबाब दिएका थिए। जर्जियाको निर्वाचन हस्तक्षेप मुद्दासहित केही वैधनिक थिए। तर तिनीहरूमध्ये धेरैजना एकपछि अर्को द्रुत गतिमा जम्मा भए, बाइडेन प्रशासनले(यसले) ट्रम्पलाई पक्रन कानुनी प्रणालीलाई हतियार बनाइरहेको छ भन्ने धारणा बनायो। अभियोगहरूले उनको आधारलाई यो सँधै विश्वास गरेको कुरा पुष्टि गर्यो–कि अत्यधिक शिक्षित सहरी उदारवादीहरू पाखंडी थिए, नियम र मानदण्डहरू आफ्नो उद्देश्यका लागि उपयुक्त हुँदा झुक्न खुसी हुन्थे। (यो ध्यान दिन लायक छ कि यस हप्ताको चुनावमा, एक सिएनएन एक्जिट पोलले पत्ता लगाएको थियो, जसले लोकतन्त्र खतरामा छ भन्ने विश्वास गरे, त्यसको बहुमतले ट्रम्पलाई समर्थन गर्यो। ल फेयरले ट्रम्पलाई पराजयबाट पीडित देखायो, र उनका अभियोगहरूको सूची बढ्दै जाँदा, उनको चुनावी अभियानमा योगदान हुन पुग्यो र उनका मतदाताहरुलाई अरु बढी उनीप्रति बलियोरुपमाउभिने बनायो ।

‘कमला उनीहरू र तिनीहरूका लागि हो’ राष्ट्रपति ट्रम्प तपाईंको लागि हो’  “Kamala is for they/them; President Trump is for you.”।

अन्तिम त्रुटि अझ फराकिलो छः बाममा पहिचान राजनीतिको प्रभुत्व, जसले डेमोक्र्याटहरूलाई सबै प्रकारका विविधता, समानता र समावेशीकरण नीतिहरूका लागि दबाब दियो, जुन मुख्यतया सहरी, शैक्षिक समुदायबाट बाहिर आयो । तर धेरै मुख्यधाराका मतदाताहरूलाई अलग्गथलग बनायो। मानिसहरूले ‘ल्याटिनक्स‘ शब्द प्रयोग गर्ने कुरामा जोड दिएर ल्याटिनो समर्थक भएको दाबी गर्नुमा एउटा विडम्बना छ, केवल ल्याटिनोहरू आफैले यो शब्द अनौठो छ भन्ने सोच्नका लागि। यस प्रकारको जुनूनले डेमोक्र्याटहरूलाई मानिसहरूलाई उनीहरूको जातीय वा जातीय वा लैङ्गिक पहिचानको माध्यमबाट मात्र ठूलो दायरामा हेर्न बाध्य बनायो, र यसले उनीहरूलाई याद गरायो, उदाहरणका लागि, श्रमजीवी–वर्गका ल्याटिनोहरू ट्रम्पतिर अग्रसर भइरहेका थिए, किनभने तिनीहरू सामाजिक रूपमा रूढीवादी थिए वा ट्रम्पको पुरुषवादी बयानबाजी मन पराउँथे वा आप्रवासनमा ट्रम्पको कडा दृष्टिकोणसँग पनि उनीहरु सहमत थिए। ट्रान्स मुद्दाहरूमा ट्रम्पको सबैभन्दा प्रभावकारी विज्ञापनहरू मध्ये एक ट्यागलाइनका साथ समाप्त भयोः ‘कमला उनीहरू र तिनीहरूका लागि हो’ राष्ट्रपति ट्रम्प तपाईंको लागि हो’।

समस्या नाम र सर्वनामहरू भन्दा धेरै गहिरो छ। पहिचानमा सम्पूर्ण ध्यान केन्द्रित गर्ने नीति गहिरोगरी अनुदारवादी कुरामा परिणत भएको छः मानिसहरूलाई उनीहरूको संस्कृतिको सामग्रीको सट्टा छालाको रङद्वारा न्याय गर्ने। त्यसैगरी, विश्वविद्यालयको भाषण कोड र रद्द गर्ने संस्कृति वामपन्थीहरूले सेन्सर वा प्रतिबन्धित गर्ने तरिकाहरू बनेका छन्, जसले उदार विचारहरू, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतालाई सबैभन्दा बढी मन पराउँछन्।

यस चुनावको पाठबारे सोच्ने एउटा सरल तरिका यो हो कि उदारवादीहरूले जति नै सद्गुणी भएपनि अनुदार माध्यमबाट उदार लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न सक्दैनन् ।

(नोभेम्बर ८, २०२४, वाशिंगटन पोष्टबाट)