यसपटक, नयाँ एक अंश छ जसले यो मिश्रण अझै अधिक अशान्त बनाउँछः सिलिकन भ्यालीका टेक ब्रदर्स ।

ट्रम्पीय अशान्ति र विरोधाभासबाट, केही राम्रो कुरा मात्र उत्पन्न हुन सक्छ।

पहिले नै कुरा चर्को भएको छ। डोनाल्ड ट्रम्पले अझै ह्वाइट हाउसमा प्रवेश गर्न सकेका छैनन्, र उनका उत्ताउला सल्लाहकारहरूको समूह एकअर्कामा चक्कर लगाउँदैछन् । पछिल्ला दिनहरूमा, एलन मस्क र अन्य टेक्नोलोजी टाइकूनहरूले मागा भीडसँग उच्च कौशल प्रवासनको बारेमा गाली गलौज गरेका छन्। भिसाका विषयमाथि भएको जस्तो सामान्य बहस वास्तवमा एक गहिरो फुटको संकेत हो। यो पहिलो पटक हो, टेक्नोलोजी वाशिंगटनमा आइरहेको छ—र यसको विश्वदृष्टि मागा आन्दोलनसँग गहिरो असहमतिमा छ। यी तनावहरू कसरी समाधान हुनेछन् र को कसको पक्षमा हुनेछ भन्ने कुराले, यसले आगामी चार वर्षहरूमा अमेरिकाको अर्थतन्त्र र वित्तीय बजारहरूलाई गहिरो प्रभाव पार्नेछ।

आफ्नो पहिलो कार्यकाल जस्तै, श्रीमान ट्रम्पले एक आर्थिक नीति टोली बनाएका छन् जसका लक्ष्य विभिन्न र कहिलेकाहीं विरोधाभासी छन्। मागा समर्थकहरू, जस्तै स्टीफन मिलर, श्री ट्रम्पको उपप्रमुखका लागि चयन भएका छन्, उनी व्यापार विरोधी, आप्रवासन विरोधी र नियमावली विरोधी छन्, र ती सक्रिय आधारद्वारा समर्थित छन्। रिपब्लिकन मुख्यधारा जस्तै स्कट बेसन्ट, श्रीमान् ट्रम्पको अर्थमन्त्री चयन भएका छन् र केविन हेगसेथ नेशनल इकोनोमिक काउन्सिलका प्रमुखहरू, मुख्यतः कम कर र सानो सरकारका उत्साहीहरू हुन् । यद्यपि यसपटक, नयाँ एक अंश छ जसले यो मिश्रण अझै अधिक अशान्त बनाउँछः सिलिकन भ्यालीका टेक ब्रदर्स ।

डेविड साक्स, एक भेन्चर क्यापिटलिस्ट, श्रीमान ट्रम्पको क्रिप्टो र कृत्रिम–प्रज्ञा (आर्टिफिशियल इंटेलिजेन्स) जारका रुपमा नियुक्त भएका छन्। उनले क्रिप्टो उद्योगका प्रतिबन्धहरूलाई खुकुलो बनाउन र सिलिकन भ्यालीबाट आएका अन्य व्यक्तिहरूसँग मिलेर कृत्रिम–प्रज्ञामा नियन्त्रणहरूलाई लचिलो बनाउन चाहन्छन् ताकि छिटो प्रगति प्रोत्साहित गर्न सकियोस्। तर, टेक्नोलोजीका प्रभावहरू केवल टेक नीति सम्म सीमित छैनज् । श्रीमान् मस्कलाई नयाँ बनेको सरकारी दक्षता विभाग (डज) सञ्चालनको जिम्मेवारी दिइएको छ। प्रसिद्ध भेन्चर क्यापिटलिस्ट मार्क आन्द्रेसेनले भनेका छन् –उनले आफ्नो आधा समय मार–ए–लागोमा “स्वयंसेवक“को रूपमा बिताइरहेका छन्। स्कट कुपोर, जो आन्द्रेसेनका लागि काम गर्थे, उनले पर्सनल म्यानेजमेन्ट कार्यालयको नेतृत्व गर्नेछन्, जसले सार्वजनिक क्षेत्रको भर्ना नियमन गर्छ। पालेन्टिर, थियाल फाउन्डेसन र उबरका पूर्व कर्मचारीहरूलाई राज्य र स्वास्थ्य विभाग र पेन्टागनमा नियुक्त गरिएको छ। एक समय थियो जब वाल स्ट्रीट र अर्थमन्त्रालय बीचको घुम्ने ढोका यति चाँडो घुम्थ्यो कि गोल्डम्यान साचसलाई “गभर्नमेन्ट साचस“ भनेर नामाकरण गरिएको थियो। ट्रम्प, यसको विपरीत, टेक्नोलोजीलाई टेक्नोक्रेसीमा लैजाने प्रयास गर्दै छन्।

ट्रम्प शेयर मूल्यप्रति संवेदनशील छन्, र उनी पुनः निर्वाचनको पछिल्लो आक्रामक र्यालीलाई संकटमा पार्न चाहँदैनन्। जबकी लगानीकर्ताहरू ट्रम्पोनोमिक्सले अर्थतन्त्रलाई सहयोग पुर्याउने वा नुप¥याउने भन्ने बारेमा विचार गर्छन्, शेयर बजारले उनका निर्णयहरूमा प्रभाव पार्न सक्छ।

अराजकता बाट

यो अमेरिकी राजनीतिका लागि नयाँ कुरा हो। वर्षौंदेखि वाशिंगटन टेक जाइन्टहरूका लागि एक यस्तो स्थान थियो जहाँ जानु हुँदैन, जबसम्म कंग्रेसबाट हप्काउनका लागि बोलाइएको हुँदैन । अहिले टेकले सरकारलाई प्रभाव पार्ने र परिवर्तन गर्ने केही भन्नेको रूपमा हेरिरहेको छ। सिद्धान्तमा यसले अमेरिकाका लागि फाइदा ल्याउन सक्छ। ट्रम्पको टोलीका अन्य सदस्यहरूको जस्तो, टेक्नोलोजी–सम्बन्धी व्यक्तिहरू पनि अमेरिकाको अर्थतन्त्र र प्रौद्योगिकीको धारलाई तेज बनाउन चाहन्छन्, रेड टेपलाई काटेर र नवप्रवर्तनलाई बढावा दिँदै। कृत्रिम–प्रज्ञामा विशेषज्ञहरूलाई सल्लाह दिन ल्याउनु राम्रो विचार हो, यसको सम्भावित आर्थिक र रणनीतिक महत्वको कारण। र सबैलाई थाहा छ कि सरकारलाई थप दक्ष बनाउन आवश्यक पनि छ ।

तर, यसलाई व्यवहारमा लागू गर्नु भनेको अर्को कुरा हो। एक समस्या यो हो कि, जब टेक र मागा अमेरिकाका लागि पहिलेको कुरा गर्नको लागि साइन अप गरेका छन् भने, तिनीहरूको अर्थ फरक हुन्छ। जबकि मागा आन्दोलन अतीतको दृष्टिकोणलाई पुनःस्थापित गर्न चाहन्छ, जसमा एउटा असम्भव म्यान्युफ्याक्चरिङ समृद्धिमा फर्कन चाहन्छ, टेकले भविष्यलाई हेर्छ। यसले प्रगति तिब्र बनाउन र समाजलाई चिथोर्न चाहन्छ, जसले मागा जसको लागि चाहिन्छ, त्यो संसारलाई अझ धेरै धूलोमा राखिदिन्छ ।
यी विरोधाभासी दृष्टिकोणहरू नीति विवादहरूमा अनुवाद हुनेछन् । मागालाई डर छ कि आप्रवासीहरूले अमेरिकीहरूले गर्नु पर्ने कामहरू लिन्छन् टेक (प्रविधि ) चाहन्छ कि त्यसको राम्रो प्रतिभा राष्ट्रको पहिचानको आधारमा नभएर प्राप्त होस् । टेकमा एक लिबर्टेरियन झुकाव छ, जसले सरकारप्रति शंका गर्छ; मागाले कर्पोरेट शक्तिको घृणा गर्छ। दुवै समूह चीनलाई प्रतिस्पर्धीको रूपमा देख्छन् (मिस्टर मस्कबाहेक, जसको लागि यो गाडी बनाउने र बेच्ने स्थान हो)। तर जब मागाले भन्छ कि विदेशीहरूले व्यापारलाई अमेरिकालाई धोका दिन प्रयोग गर्छन्, टेकले प्रतिभा, पूंजी र ग्राहकको प्रवाहबाट फाइदा लिएको छ । टेकले ठान्छ– पहिलो चरणको ट्यारिफ्स (शुल्क)बाट वस्तुहरू सुरक्षित भए तापनि, एक पूर्ण व्यापार युद्धले यो सेवा प्रदान गर्नेमा असर गर्न सक्छ। यस्ता विरोधाभास र संघर्षहरूले टेक टोलीलाई तिनीहरूको लक्ष्यहरू हासिल गर्न गाह्रो बनाउँछ।

ट्रम्पले पृष्ठभूमिलाई अझ जटिल बनाउनेछन्। उनी आफ्ना टोली बीचको तनावहरूलाई समाधान गर्नुको सट्टा एक अराजकताको एजेन्टको रूपमा कार्य गर्ने सम्भावना छ। उनलाई संघर्ष र चालहरूप्रति मोह छ र उनी आफ्नो दरबारमा रहेका विभिन्न समूहहरूको शक्ति आफूसँग राख्नुमा रमाइलो मान्छन् ।
टेक समूहले पनि आफैंलाई निराश बनाउन सक्छ। यसले राज्यलाई सानो बनाउने कामलाई एक इन्जिनियरिङ समस्याको रूपमा देख्छ। तर इतिहासले देखाएको छ –यस्ता संवेदनशील सुधारहरू जसले कंग्रेसमा मर्न गएका छन्, त्यहाँ वास्तवमा एक राजनीतिक समस्या थियो र टेकले यसमा थोरै अनुभव प्राप्त गरेको छ। अझ नराम्रो कुरा, राष्ट्रपतिसंगको कानलाई जितिसकेपछि, टेक्नोलोजी उद्योगका ठूला व्यक्तिहरूले क्रोनीवादी फाइदाहरूको खोजी गर्न प्रेरित हुन सक्छन्। यही कुरा लगानीकर्ताहरूको अपेक्षाको कारण होः मिस्टर मस्कका कम्पनीहरूको मूल्य चुनाव पछिका दिनमा बजारभन्दा राम्रो प्रदर्शन गर्दै १५० अर्ब डलर भन्दा बढीले बृद्धि भएका छन् । आपसी लडाइँ, असफल कार्यान्वयन र आत्म–व्यापारका कारण एक प्रतिक्रियात्मक विरोध सिर्जना हुन सक्छ जसले ट्रम्पको दोस्रो कार्यकाललाई कमजोर बनाउन सक्छ।

तर यो निराशाजनक परिप्रेक्ष्य अनिवार्य छैन। एकअर्कासँग लड्नुको सट्टा, ट्रम्पको टोलीका समूहहरू एकअर्कालाई केही तरिकामा सुधार्न र अरूमा एक अर्कालाई सुदृढ गर्न सक्छन्, जसको परिणाम अमेरिकीका लागि फाइदाजनक हुन सक्छ। उदाहरणको लागि, मुख्यधारा र टेकका मालिकहरूले मागाका सबैभन्दा खराब प्रवृत्तिहरू जस्तै सुरक्षा र आप्रवासनमा सीमित गर्न सक्छन्, जबकि टेकका सुधारका लागि चतुर विचारहरूलाई राजनीतिक रूपमा मात्र आवश्यक तरिकामा कार्यान्वयन गर्न सकिन्छ। सबैको सहमति अमेरिकीका लागि नियमहरू हटाउने र नवप्रवर्तन गर्ने आवश्यकता सम्बन्धीका विषय सँगसँगै, यसले कार्यक्रममा उपयोगी गति प्रदान गर्न सक्छ।

यो सम्भाव्य रूपमा अलि अजीब लाग्न सक्छ। तर, शेयर बजारले प्रशासनलाई यस सम्झौताप्रतिको दिशा देखाउन मद्दत गर्न सक्छ। ट्रम्प शेयर मूल्यप्रति संवेदनशील छन्, र उनी पुनः निर्वाचनको पछिल्लो आक्रामक र्यालीलाई संकटमा पार्न चाहँदैनन्। जबकी लगानीकर्ताहरू ट्रम्पोनोमिक्सले अर्थतन्त्रलाई सहयोग पुर्याउने वा नुप¥याउने भन्ने बारेमा विचार गर्छन्, शेयर बजारले उनका निर्णयहरूमा प्रभाव पार्न सक्छ। यदि यसो भयो भने, प्रशासनले उन्नतिको लक्ष्यलाई बढावा दिने नीतिहरू तर्फ आफ्ना कदम चाल्न सक्छ। टेकको वाशिंगटनमा आगमन उच्च जोखिमपूर्ण छ। यो सम्भाव्य रूपमा उच्च पुरस्कार पनि प्रदान गर्ने पनि हुन सक्छ।

द इकोनोमिष्ट, जनवरी २, २०२५ बाट