राष्ट्रपतिले न्युज एजेन्सी सेवालाई निशाना बनाएका छन् जसको शैलीपुस्तिका पत्रकारहरुको सामुहिक सोचको मूल स्रोत हो।

डोनाल्ड ट्रम्पको हाँस्यास्पद कमेडीमा प्रायः गहिरो अर्थ लुकेको हुन्छ, र राष्ट्रपति र एसोसिएटेड प्रेस (एपी) बीचको हालको विवाद त्यसको उदाहरण हो। सपथ ग्रहण समारोहमा ट्रम्पले ठट्टा गर्दै घोषणा गरेका थिए– अमेरिकाले मेक्सिकोको खाडीको नाम परिवर्तन गरेर “अमेरिकाको खाडी“ बनाउनेछ। एपी यो कुरामा खुशी भएन । “मेक्सिकोको खाडीले ४०० वर्षभन्दा बढी समयदेखि यो नाम बोकेको छ,“ उसले जनवरी २३ मा “शैली मार्गदर्शन“ प्रसारणमा घोषणा ग¥यो। “एसोसिएटेड प्रेसले यसलाई यसको मूल नामले सम्बोधन गर्नेछ तर ट्रम्पले छनोट गरेको नयाँ नामलाई पनि स्वीकार गर्नेछ।“

अब ह्वाइट हाउस र एजेन्सी सेवा एउटा अमेरिकी टक्करमा फसेका छन्, जसलाई ट्रम्पले “अमेरिकी स्ट्यान्डअफ“ भन्न सक्छन्। एपीबाट यात्रा गर्ने राष्ट्रपति प्रेस पूलमा रहेको स्थान खोसिएको छ र सीमित क्षमताका कार्यक्रमहरू कभर गर्नबाट बहिष्कृत गरिएको छ। “ट्रम्प प्रशासनले एपीको स्वतन्त्र पत्रकारिताको लागि सजाय दिनु चिन्ताजनक छ,“ कार्यकारी सम्पादक जुली पेसले एक विज्ञप्तिमा मार्फत भनेकी छन् । “एपीको अभिव्यक्तिको सामग्रीको आधारमा ओभल अफिसमा हाम्रो पहुँच सीमित गर्नुले जनताको स्वतन्त्र समाचारमा पहुँचलाई गम्भीर रूपमा बाधा पु¥याउने मात्र होइन, यसले स्पष्ट रूपमा पहिलो संशोधनको उल्लंघन गर्दछ ।“ शुक्रबार तार सेवाले(एपी) तीन जना ह्वाइट हाउस अधिकारीहरू विरुद्ध संघीय अदालतमा मुद्दा दायर गरेको छ ।

म शैलीको प्रश्नमा एपीको पक्षमा छु, तर म नामहरूको बारेमा प्रतिक्रियावादी छु। म अझै पनि ट्विटर, वाशिंगटन रेडस्किन्स, बर्मा र ब्रुस जेनर भन्छु। म ह्वाइट हाउसले यो मामिलामा गरेको कार्यलाई रमाइलो ठान्छु, चिन्ताजनक होइन, र यो स्पष्ट रूपमा पहिलो संशोधनको उल्लंघन पनि होइन।

सन् २०१८ मा, सीएनएन अदालतमा गयो र ह्वाइट हाउसले संवाददाता जिम अकोस्टाको प्रेस प्रमाणपत्र खोस्दा अस्थायी रोक आदेशमा जित्यो। तर न्यायाधीशले नेटवर्कको पहिलो संशोधन दाबीमा फैसला गरेनन्, ह्वाइट हाउसले अकोस्टाको प्रमाणपत्र पुनस्र्थापना ग¥यो, र सीएनएनले मुद्दा फिर्ता लियो। एपीका संवाददाताहरूसँग अझै पनि ह्वाइट हाउस प्रमाणपत्रहरू छन्, जसले तार सेवाको मुद्दालाई सीएनएनको भन्दा निकै कमजोर बनाउँछ। प्रेसको स्वतन्त्रताले विशेष पहुँचको अधिकार समावेश गर्दैन, र “एसोसिएटेड“ शब्द संविधानमा कतै देखिँदैन। एपीले खोजेको राहत—राष्ट्रपतिको कक्षमा भौतिक पहुँचको लागि न्यायिक आदेश—संवैधानिक शक्ति विभाजनमा ठूलो अतिक्रमण हुनेछ।

धेरै समाचार संगठनहरू (जर्नल सहित) ले “अमेरिकी खाडी“ लाई उस्तै तरिकाले प्रतिक्रिया दिएका छन्ः ट्रम्पको नाम परिवर्तनलाई उल्लेख गरेर तर अपनाउन अस्वीकार गरेर। ह्वाइट हाउसले एपीलाई मात्र किन छान्यो? एक्सियोसका मार्क क्यापुटोले फेब्रुअरी १७ मा रिपोर्टमा उल्लेख गरे अनुसार “सहायकहरूले वर्षौंदेखि उदार शब्द छनोटको विरोध गर्नु“ हो, जुन तार सेवाको प्रभावशाली शैलीपुस्तिकाले मूलधारका मिडियामा फैलियो । फेब्रुअरी १८ मा एपीलाई पठाइएका इमेलहरूमा, प्रमुख स्टाफ सुसी वाइल्सले तार सेवाको मुद्दा अनुसार त्यसको पुष्टि गरिन्।

सुश्री पेसको विपरीत, ह्वाइट हाउसको आपत्ति एपीको “स्वतन्त्र पत्रकारिता“ मा होइन, तर समाचार कभरेजमा यसको एकरूपता प्रभावमा छ। उनले आफ्नो विज्ञप्तिमा उल्लेख गरेअनुसार, एपीको रिपोर्टिङ “विश्वभरि अरबौं मानिसहरूसम्म पुग्छ“ जब उनले “तथ्यात्मक, गैरपक्षपातपूर्ण पत्रकारिता“ भनेर वर्णन गरेको कुरा सदस्य समाचारपत्रहरू, प्रसारकहरू र वेबसाइटहरूले पुनः प्रकाशन गर्छन्। एपीको शैलीपुस्तिकामार्फत अझ व्यापक पहुँच हुन पुग्छ, जसलाई यसका अधिकांश सदस्यहरूले आफ्नै तरिकाले समावेश गर्छन्। यदि शैलीपुस्तिकाले शैलीका कुराहरूमा मात्र अडिएको भए, जस्तै “इमेल“ मा हाइफन राख्ने कि नराख्ने वा महिना र राज्यहरूलाई कहिले र कसरी संक्षिप्त गर्ने, यो खासै महत्वपूर्ण हुँदैनथ्यो। तर त्यहाँ धेरै सामग्री छ, वैचारिक सामग्री सहित।

एपी शैलीपुस्तिका पत्रकारहरुको समूह सोचको मूल स्रोत हो। सन् २००२ मा यो अनलाइन भएदेखि, एकरूपताको बाढी तीव्र भएको छ। घोषणाहरू र सिद्धान्तहरू पहिलेको तुलनामा धेरै छिटो फैलिन्छन्, जब शैलीपुस्तिका सर्पिल–बाइन्ड खण्ड थियो र नयाँ संस्करणहरू वर्षौंको अन्तरमा प्रकाशित हुन्थे।

सबैभन्दा प्रमुख उदाहरणहरू मध्ये एक शुद्ध शैलीको प्रश्न जस्तो देखिन्छः केही वर्षअघि, एपीले नस्लीय पदको रूपमा प्रयोग हुँदा “ब्ल्याक“ लाई ठूलो अक्षर गर्न शुरू ग¥यो। यो परिवर्तन संकेतपूर्ण थियो किनभने मेक्सिकोको खाडीको विपरीत, एपी परम्परासँग अडिग रहेन। न त यसले सामान्य प्रयोगमा आएको परिवर्तनलाई झुकायो, अभियानकर्मीहरूको मागमा । “शब्दहरू, ब्ल्याक लाइभ्स जस्तै, महत्वपूर्ण हुन्छन्,“ नेशनल एसोसिएसन अफ ब्ल्याक जर्नालिस्ट्सका डेभिड ल्यानहमले जुन १६, २०२० मा एपीलाई खुला पत्रमा लेखेका थिए। “यो ब्ल्याक हो, ठूलो बी सहित।“

तार सेवाले तीन दिनपछि सहमति जनायो, यो समय प्रतीकात्मक थियो—नस्लको बारेमा राष्ट्रव्यापी उन्मादको चरममा र जुन १९ मा, जुन अब संघीय बिदा जुनेटिन्थ हो। केही अपवादहरू बाहेक, उदारवादीहरू (धेरै समाचार संगठनहरू सहित) एपीसँगै अग्रपंक्तिमा उभिएका छन्, जबकि रूढिवादीहरूले त्यसो गरेनन्। उदाहरणका लागि, सर्वोच्च अदालत विभाजित छ, तीन डेमोक्रेटिक नियुक्तिहरूका र न्यायाधीश नील गोर्सचले “ब्ल्याक“ रोजेका छन्। “गैरपक्षपातपूर्ण“ एपीले आफूलाई इतिहासको अग्रपंक्तिमा राख्ने प्रयास ग¥यो र अमेरिकाको वैचारिक खाडीको एक छेउमा आफूलाई अलग ग¥यो।

क्यापुटोले रिपोर्ट गर्छन् – ह्वाइट हाउस सहायकहरूको “गुनासोहरू“ आप्रवासन (शैलीपुस्तिकाले “एलियन,“ “अवैध आप्रवासी,“ “चेन माइग्रेसन,“ र “एङ्कर बेबीज“ लाई प्रतिबन्ध लगाउँछ), राजनीतिक हिंसा (यसले “दंगा“ र “आतंकवाद“ लाई निरुत्साहित गर्छ), र विदेशी भूगोल (यसले युक्रेनको राजधानीलाई किभ, न कि कियेभ भनेर लेख्छ) सम्म विस्तार हुन्छ। तर शैलीपुस्तिका पक्षपातबाट भ्रममा झर्छ आफ्नो “ट्रान्सजेन्डर कभरेज टोपिकल गाइड“ सँग।

यो २,९४८ शब्दको वैचारिक घोषणापत्र हो, यद्यपि यो घोषणापत्रको रूपमा पहिचान हुँदैनः “ट्रान्सजेन्डरिज्म शब्द प्रयोग नगर्नुहोस्, जसले ट्रान्सजेन्डर पहिचानलाई विचारधारा बनाउँछ,“ गाइडले निर्देशन दिन्छ। यस्ता विचित्र दाबीहरू र शब्दजालले भरिएको छ, जसलाई संवाददाताहरूले जीवनका तथ्यहरूलाई ओझेलमा पार्ने गरी स्वीकार गर्न बाध्य छन्।

गाइड अनुसार, बच्चा “केटा वा केटीको रूपमा जन्मिएको होइन“; बरु, लिंग “सामान्यतया जन्ममा अभिभावक वा सहायकहरूद्वारा तोकिन्छ र यो गलत हुन सक्छ।“ “लिंग पहिचानका उदाहरणहरूमा . . . ननबाइनरी; बाइजेन्डर; एजेन्डर; जेन्डर–फ्लुइड; जेन्डरक्वीर; र पहिचानहरूको संयोजन, जस्तै ननबाइनरी महिला समावेश छन्।“ “ट्रान्सजेन्डर व्यक्तिको डेडनेमिङ“—अर्थात्, यस्तो व्यक्तिको दिइएको नाम सही रूपमा रिपोर्ट गर्नु—“मृत्युपछिको मृत्युलेख वा अन्य कभरेजमा पनि, मृतक, उनीहरूका बाँचेकाहरू, र कुनै पनि ट्रान्सजेन्डर व्यक्तिहरूप्रति अक्सर असम्मानजनक मानिन्छ।“ यदि म एपीमा काम गर्थें भने, ब्रुस जेनरको उल्लेख गर्न व्यवस्थापनसँग छूट माग्नुपथ्र्यो।

यी सबै अधिकारको आह्वानमा लुकेका छन्ः “अमेरिकन मेडिकल एसोसिएसन, अमेरिकन साइकियाट्रिक एसोसिएसन र अमेरिकन साइकोलोजिकल एसोसिएसन सहितका संगठनहरूका विज्ञहरूले लिंग एउटा स्पेक्ट्रम हो भन्छन्।“ संवाददाताहरूलाई स्वीकृत अधिकारहरूलाई चुनौती दिने कुनै पनि कुरालाई दबाउन निर्देशन दिइएको छः “जैविक वा खेल नियमहरूबारे बोल्ने व्यक्तिहरूलाई उद्धृत नगर्नुहोस् जबसम्म उनीहरूसँग उचित पृष्ठभूमि छैन।“ केतान्जी ब्राउन ज्याक्सनले “महिला“ शब्द परिभाषित गर्न अस्वीकार गर्दा एपी शैलीपुस्तिकालाई पछ्याइरहेकी थिइन् किनभने “म जीवविज्ञानी होइन।“

यी सम्पादकीय आज्ञाहरूबाट वास्तविक–विश्व प्रभावित हुन्छ। खेल टोलीहरू, लकर रूमहरू, सार्वजनिक शौचालयहरू र जेलहरू मुख्य रूपमा महिलाहरूको गोपनीयता र सुरक्षाको लागि लिंगद्वारा अलग गरिएका हुन्छन्। धेरै महिलाहरूले “ट्रान्सजेन्डर महिला“—आफूलाई महिला ठान्ने पुरुषहरू—यी क्षेत्रहरूमा घुस्दा आपत्ति जनाउँछन्। यदि उनीहरूले स्थानीय समाचारपत्रबाट निष्पक्ष व्यवहार चाहन्छन् भने भाग्यले साथ देओस्, जुन प्रायः एपी सदस्य हुन्छ । एपीको नीति—यसको “शैली“—यो हो कि ती पुरुषहरू महिला हुन्, र उनीहरूको निजी ठाउँहरूमा उपस्थितिको विरोध गर्ने महिलाहरूआफू चुप लाग्नुपर्छ।

अर्को सपथ ग्रहण दिवसको कार्यमा, ट्रम्पले “महिलाहरूलाई जेन्डर विचारधारा चरमपन्थबाट जोगाउने र संघीय सरकारमा जैविक सत्य पुनस्र्थापना गर्ने“ शीर्षकको कार्यकारी आदेशमा हस्ताक्षर गरे। यसले घोषणा ग¥योः “संयुक्त राज्य अमेरिकाको नीति दुई लिंग, पुरुष र महिला, लाई मान्यता दिनु हो। यी लिंगहरू परिवर्तन गर्न सकिँदैन र आधारभूत र निर्विवाद वास्तविकतामा आधारित छन्।“

यो कम्तीमा ट्राइलाइट्समा यौन द्विरूपता देखा परेदेखि नै भएको छ, करिब ५४० मिलियन वर्षअघि। यदि एपी कुनै अधिकार व्यक्तिको भनाइमा लिंगको प्राचीन सत्यलाई अस्वीकार गर्न तयार छ भने, मेक्सिकोको खाडी उसको लागि मर्ने अनौठो पहाड हो। तर म आशा गर्छु कि यसले गर्छ—वा कम्तीमा म आशा गर्छु कि एपीले अदालतमा हारेपछि दुवै पक्ष आफ्नो अडानमा रहन्छन् र परिणामस्वरूप अमेरिकी पत्रकारितामा यसको प्रभाव कम हुन्छ।

ह्वाइट हाउसका उपप्रमुख स्टाफ टेलर बुडोविचले फेब्रुअरी १४ मा ट्वीटमा वाचा गरिन् एपीले ओगटेको ठाउँ “अब यी निजी क्षेत्रहरू कभर गर्न प्रतिबन्धित हजारौं संवाददाताहरूको लागि खुला गरिनेछ।“ प्रलोभन प्रशासनको पक्षमा विश्वसनीय रूपमा उभिने पक्षपातीहरूलाई प्राथमिकता दिने हुनेछ। तर सायद त्यहाँ केहीको लागि ठाउँ हुनेछ जो साँच्चै जिज्ञासु, शंकालु, रचनात्मक र केवल सत्यप्रति जवाफदेही छन्।

टारान्टो जर्नलका सम्पादकीय विशेष सम्पादक हुन्।
फेब्रुअरी २३, २०२५ द वाल स्ट्रिट जर्नलबाट