तेल अविव २९ असोज । इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले बाइडेन प्रशासनलाई ईरानको तेल वा आणविक केन्द्रहरूमा नभएर सैन्य केन्द्रहरूमा मात्र आक्रमण गर्न तयार रहेको बताएका छन् । इजरायली दुई जना अधिकारीहरूका अनुसार, ययप्रकारको आक्रमणले पूर्ण–स्तरीय युद्धलाई रोक्ने उद्देश्य राखिएको सीमित प्रतिकारको हमला हुने बताइएको छ ।

गत दुई हप्तामा ईरानले इजरायलमाथि मिसाइल आक्रमण गरेपछि, पछिल्लो छ महिनामा दोस्रो प्रत्यक्ष आक्रमण, मध्यपूर्व इजरायलको प्रत्याशित जवाफी कारबाहीका लागि तयार भइरहेको छ, दशकौं पुरानो छद्म युद्ध प्रत्यक्ष सैन्य टकरावमा परिणत हुने डर बढिरहेको वाशिंगटन पोष्टले खुलासा गरेको छ । पोष्टका अनुसार यो वाशिंगटनको लागि राजनीतिक रूपले चुनौतीपूर्ण समयमा आइरहेको छ, निर्वाचन भन्दा कम समय अघिस राष्ट्रपति जो बाइडेनले सार्वजनिक रूपमा भनेका छन् कि उनले आणविक केन्द्रहरूमा इजरायली आक्रमणलाई समर्थन गर्ने छैनन्।

बुधबार बाइडेन र नेतान्याहुबीच भएको संवादपछि — दुई महिनाभन्दा बढी समयको बढ्दो तनावपछि भएको पहिलो फोन वार्तामा — प्रधानमन्त्रीले ईरानको सैन्य संरचनालाई लक्षित गर्ने योजना बनाएको बताएका छन्, एक अमेरिकी अधिकारी र मामिलामा परिचित एक अधिकारीले बताए। यी व्यक्तिहरूले गोप्य छलफलको लागि नाम नखुलाउने शर्तमा बोलेका पोष्टले उल्लेख गरेको छ ।
ह्वाइट हाउसले यस विषयमा तत्काल कुनै टिप्पणी गरेको थिएन। इजरायली प्रधानमन्त्री कार्यालयले भनेको छ, ूहामी संयुक्त राज्य अमेरिकाको रायलाई सुन्छौं, तर हाम्रो अन्तिम निर्णय हाम्रो राष्ट्रिय चासोको आधारमा गर्नेछौं।ू

यस प्रतिकारात्मक कारबाहीलाई अमेरिकी निर्वाचनमा “राजनीतिक हस्तक्षेप”को धारणा बनाउने कार्यबाट जोगिन समायोजित’ गरिनेछ, यस मामिलामा परिचित अधिकारीले बताए । नेतान्याहुले इजरायली आक्रमणको दायरा राष्ट्रपतिय दौडमा पुनः संरचना गर्न सक्ने सम्भावनालाई बुझ्छन्।

ईरानी तेल केन्द्रहरूमा इजरायली आक्रमणले ऊर्जा मूल्यहरू बढ्न सक्छ भने, आणविक अनुसन्धान कार्यक्रममाथि गरिएको आक्रमणले इजरायलको संघर्षमा रहेका कुनै पनि बाँकी सीमाहरू हटाउन सक्छ । यस्तो भएमा अझ बढ्ता तनाव ल्याउन सक्छ र अमेरिकाको प्रत्यक्ष सैन्य भूमिकाको जोखिम बढाउन सक्छ। नेतान्याहुले सैन्य केन्द्रहरूलाई लक्षित गर्ने योजना राखेको कुरा, अप्रिलमा ईरानको आक्रमणपछि इजरायलले गरेको जस्तै, वाशिंगटनमा सकारात्मक रूपमा ग्रहण गरिएको थियो।

दुई नेताहरूबीचको संवादलाई वर्णन गर्दै अमेरिकी अधिकारीले भने ‘नेतान्याहु त्यो छलफलमा पहिलेको भन्दा अधिक संयमित स्थान’मा थिए’ प्रधानमन्त्रीको स्थिर देखिएको दृष्टिकोण बाइडेनलाई इजरायललाई शक्तिशाली मिसाइल रक्षा प्रणाली पठाउन तयार गर्न प्रमुख कारक थियो, दुवै जना अधिकारीहरूले बताए।

त्यस कुराकानी पछि, राष्ट्रपतिले यस कदमलाई बढि नै समर्थन गरे अमेरिकी अधिकारीले भने।

इजरायललाई थाड प्रणाली र साथै करिब १०० अमेरिकी सैनिकहरू पनि। पठाउन लागेको आइतबार, पेन्टागनले घोषणा गरेको छ । यो प्रणाली, जुन चाँडै नै आउने अपेक्षा गरिएको छ ‘इजरायलको सुरक्षाप्रति संयुक्त राज्य अमेरिकाको दृढ प्रतिवद्धता’ लाई झल्काउँछ, पेन्टागनको विज्ञप्तिमा भनिएको छ।

ईरानमाथि इजरायली आक्रमण अमेरिकी निर्वाचन भन्दा अगाडि नै गरिनेछ, मामिलामा परिचित अधिकारीले भने, किनभने कुनै पनि प्रकारको कारबाही नगर्नु इरानलाई कमजोरीको सङ्केत हुन सक्छ। ‘यो कारबाहीहरूकै श्रृंखलाको एक भाग हुनेछ’ उनले भनिन्।

इजरायली मोसाद गुप्तचर एजेन्सीका पूर्व गुप्तचर निर्देशक, जोहर पल्टीले भने नेतान्याहुले वाशिंगटनको संयमको आग्रह र इजरायलमा व्यापक प्रतिक्रिया चाहिएको जनताको मागको सन्तुलन कायम गर्नुपर्नेछ।

‘ईरानीहरूले पहिले भएका सबै संयमता गुमाएका छन्’ उनले भने। ‘अमेरिकी हतियार बिना, इजरायल लड्न सक्दैन’ पल्टीले स्वीकार गरे। ‘तर जोखिम इजरायलले उठाउँछ र काम कसरी गर्ने भन्ने पनि थाहा छ।’

बिहीबार राति, मामिलामा परिचित अधिकारीले भने, नेतान्याहुले आफ्नो सुरक्षा क्याबिनेटलाई तीन घण्टासम्म बैठक राखेर सम्भावनाहरूको बारेमा छलफल गरे, तर उनले क्याबिनेटबाट आक्रमणका लागि आधिकारिक अनुमति मागेनन् — उनले आक्रमणको समय सीमालाई खुला राखेका छन् ।

इजरायली रक्षा प्रतिष्ठानभित्र, आक्रमण पर्याप्त बलियो नहुने — वा सार्वजनिक नहुने — र इजरानलाई अर्को प्रत्यक्ष आक्रमण गर्ने बाटो रोक्न नसक्ने चिन्ता छ।

‘इजरायली सेनाले ईरानको सैन्य नेतृत्वलाई लक्षित गर्न चाहन्छ, किनभने यसले जनतालाई चोट पुर्याउँदैन र यसले क्षेत्रलाई ठूलो युद्धमा उत्रिनबाट रोक्छ’ हिब्रू विश्वविद्यालयका राजनीतिक वैज्ञानिक गेइल तालशिरले भने, उनको इजरायली रक्षा प्रतिष्ठानका वरिष्ठ सदस्यहरूसँग राम्रो सम्पर्क छ। ‘तर त्यस्तै तरिकामा नेतान्याहु सोचिरहेका छैनन्।’

अप्रिलमा, अमेरिकी नेतृत्वमा भएको सैन्य गठबन्धनले इजरायललाई सयौं ईरानी ड्रोन र मिसाइलहरू रोक्न मद्दत गरेको थियो — ठूलो तर राम्रोसँग समन्वित आक्रमण — इजरायलले केन्द्रीय ईरानको इस्फाहानमा रहेको एयर बेसमा सटीक हमला गर्यो। इजरायली अधिकारीहरूले प्रायः आक्रमण पछि शान्त रहे, तर दक्षिणपन्थी राष्ट्रिय सुरक्षा मन्त्री इतामार बेन ग्विरले सामाजिक सञ्जालमा ‘कमजोर प्रतिक्रिया ! ‘ भन्दै टिप्पणी गरे।

अक्टोबर १ मा, ईरानले इजरायल र यसको सहयोगीहरू विरुद्ध सफल इजरायली कारबाही, हिजबुल्लाहका नेता हसन नसरल्लाहको हत्यापछि बिना कुनै चेतावनी २०० भन्दा बढी बलिस्टिक मिसाइल इजरायलमा प्रहार गर्यो — जसले वेस्ट बैंकमा एक जना प्यालेस्टिनीको मृत्यु भयो । इजरायलका कम्तिमा दुईवटा सैन्य केन्द्रहरूमा क्षति पुर्यायो। इरानका राष्ट्रसंघीय राजदूत अमिर सइद इरावानीले आक्रमणलाई ‘सन्तुलन र प्रतिरोध पुनःस्थापनूको रूपमा उल्लेख गरेका थिए ।

‘हामीले पछिल्लो पटक जवाफ दिएपछि, उनीहरूले सन्देश पाएनन्’ पल्टीले भने। ‘अब विकल्प संयम र प्रतिकारबीचमा छ, र उत्तर स्पष्ट छ।’

तर इजरायल पहिल्यै बहुपक्षीय मोर्चामा लडिरहेको छ। गत महिना, हजारौं इजरायली सैनिकहरू दुई दशकमा पहिलो पटक दक्षिणी लेबनान प्रवेश गरे र गत हप्तामा इजरायली सेनाले उत्तरी गाजामा अर्को ठूलो आक्रमण सुरु गर्यो। तेहरानको हकमा, नेतान्याहुको टिमसँग नजिक रहेका व्यक्तिहरूले रणनीतिक धैर्यता अपनाउने संकेत दिएका छन्।

‘हामीले लेबनानसँग पनि प्रतीक्षा गर्यौं, गाजामा हमाससँग पनि प्रतीक्षा गर्यौं, र अब म ठान्छु कि हामीले ईरानसँग पनि प्रतीक्षा गर्नुपर्छ’ नेतान्याहु परिवारका सल्लाहकार नातान एसेलले आइतबार इजरायली मिडियामा चुहिएको सन्देशमा भनेका छन्। ‘हामी उत्तरमा सोही स्थानमा पुग्छौं, हामी यसलाई समाप्त गर्छौं, र त्यसपछि ईरानमा जान्छौं, इरान कतै जाँदै छैन।’

समयको सन्दर्भमा, नेतान्याहु वाशिंगटनबाट पनि संकेतहरू लिन खोजिरहेको देखिन्छन्ः संयुक्त राज्य अमेरिका “इजरायल र नेतान्याहु सरकारलाई बलियो समर्थन गर्दैछ, तर हिजबुल्लाहलाई पराजित गर्न’ वर्तमान सुरक्षा छलफलमा परिचित एक पूर्व वरिष्ठ इजरायली रक्षा अधिकारीले भने। ‘अमेरिकाले थाड पठाइरहेको छ र विभिन्न प्रकारका हतियारहरूको प्रतिज्ञा गर्दैछ, जसले हामीलाई हिजबुल्लाहलाई समाप्त गर्न आवश्यक पर्छ, हामी पछि ईरानसँग पनि सामना गर्न सक्छौं।’
वाशिंगटन पोष्टमा विस्तृतमा लेखिएको छ ।